De zesde dag van de nest accountants academie stond in het teken van dat wat alle deelnemers aan dit programma met elkaar verbindt, namelijk verwondering. Hoe kunnen we oprechte nieuwsgierigheid naar de wereld om ons heen, concepten en modellen uit de filosofie en humoristische retoriek inzetten om onze omgeving beter te doorgronden.
Samen met de groep mede-enthousiastelingen heb ik in de afgelopen maanden een heuse zelfontplooiing ervaren. Van vergelijkingen tussen het accountantsberoep en ecosystemen, diepgaande analyses van trends en ontwikkelingen op sociaaleconomisch gebied, het bediscussiëren van de fundamenten van de kapitalistische economie tot ESG, digitalisering en leiderschap binnen de overheid. Het heeft mij een zekere perspectivistische lenigheid gegeven – een van de nieuwe concepten die Lammert Kamphuis introduceerde tijdens onze zesde dag. Hij beschrijft het als het vermogen om buiten je eigen kader, je opinies en je opvattingen te denken. Iets wat broodnodig is als accountant zijnde om voortdurend van waarde te kunnen zijn voor het maatschappelijk belang.
“De kunst van het gesprek,” dit deel van het programma op dag zes blijkt na een intense reflectie voor mij de rode draad te zijn van de opleiding. Communicatie staat namelijk centraal in ons beroep. Om perspectieven van verschillende stakeholders goed te kunnen begrijpen moet ik gesprekken op een ander niveau voeren. Conversatiemodellen zoals de “non-violent communication”, het voeren van gesprekken op een “socratische wijze” of de “transactionele analyse” blijken hierbij interessante methodes. Het leert mij om waar te nemen zonder gelijk te interpreteren, om in een ingewikkelde situatie te begrijpen wat de onderliggende behoefte is van de tegenpartij, om vanuit een concrete alledaagse situatie uit te zoomen naar het onderliggende thema waar iedereen zich om zou kunnen bekommeren en mijn rol goed te begrijpen in conversaties.
In de middag volgde het luchtigere deel van het programma, namelijk hoe humor en metaforen in te zetten in communicatie. Waar ik het filosofisch deel van de dag vooral met interesse benaderde was ik hier aanvankelijk toch sceptisch. Gelukkig had ik net daarvoor een les in perspectivistisch lenigheid gehad en stond ik open voor het toevoegen van een beetje humor in de formele communicatielijnen in mijn slotbesprekingen. Ik heb in een ver verleden de anatomie van het menselijk lichaam bestudeerd, maar had nooit geweten dat ook grappen een anatomie kennen. Volgens Josephine van der Hoeven kan je grappen namelijk opdelen in een basis (een niet verassende standaard situatie), de zogenaamde “pregnant pause,” gevolgd door de punchline (een onverwachts overdreven omkering). De juiste inzet ervan kan leiden tot meer werkgeluk, betere resultaten en meer effectiviteit, maar het blijft een lastig sociaal construct die ook de nodige risico’s met zich meebrengt.
We sloten dag zes af met een inspiratie dialoog van Michel Scholte, minister van de Nieuwe Economie en oprichter/directeur van het True Price Institute. Zijn passie voor transparante beprijzing en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen maakten mij positief jaloers. Zou ik ook zo gepassioneerd kunnen zijn over onderwerpen die mij dicht bij het hart liggen? Deze verwondering en vele nieuwe inzichten neem ik mee naar mijn volgende sessies bij Nest met de hoop dat dit zal leiden tot nieuwe wijsheden.
